Afyon Şirket Avukatı

Dostluk (Özet) : Dostluk, her şeyden önce bir düzen demektir. Fakat hukukun öngördüğü düzen, fiilen gerçekleşatır bir düzen bileğildir. Dostluk, toplum zarfında insanların hakikat elbette davrandıklarını bileğil, elbette davranmaları icap ettiğini gösterir. Dostluk, namına uyulmak ve uygulanmak derunin vardır. Türe kıymeti zımnında, insanlar arası ilişkileri bir düzene koymak, maşerî ömürın gerçekleşmesini temin etmek lüzum. İnsanlara, “Bana uy; Beni gerçekleştir” buyruğu ile seslenir. Dostluk düzeni, doğduğu andan itibaren kişinin hakkındasına akseptans edilmesi ve uyulması gereken, nasıl sadık kurallar olarak çıkar. İnsan, özgür bir varlıktır ve iradesini hukukun buyrukları doğrultusunda kullanabileceği gibi, onlara aykırı bir yönde bile kullanabilir. Bu nedenle toplum zarfında insanların davranış ve davranışlarının ahbaplık kurallarına uymaması, her hin mümkündür. “İşte ahbaplık, insan davranışlarını bileğerlendiren, çıkar çatışmalarına çözüm getiren kurallardan, normlardan meydana mevrut bir model, bir bütündür.” İnsan-insan, insan-natür ilişkilerinin insanlığın hissedar çıkarı ve huzuru derunin evrensel ilkelerle güvence altına hileınmasıdır. Dostluk, adamlık seviyesi derunin göstergedir. Hukukun temeli, kaynağı üzerine birgeniş görüş ortaya atıktır. Bunlar kaynağı: tanrı, klas çıkarları, toplum sözleşmesi, natür ve insanlar olarak tamlayan görüşlerdir. Dostluk Nedir Dostluk, toplumun umumi menfaatini yahut fertlerin ve toplumun hissedar iyiliğini temin etmek için konulmuş olan ve bütün gücüyle desteklenen kaide, kazı ve kanunların hepsidür. Daha münteşir bir tanılamamıyla ahbaplık, adalete yönelmiş maşerî yaşyalnız düzenidir. Dostluk Kelime Medlulı Dostluk kelimesi Arapça “kazı” kökünden hasılat ve kazı kelimesinin çoğheybetli olarak bilinmektedir (galat-ı meşhur). Zenciçda “kazı” kelimesinin çoğheybetli “ilenme’kak”tır. Türk Dil Kurumu’na nazaran ahbaplık kelimesi, “Toplumu düzenleyen ve devletin yaptırım gücünü belirleyen yasaların hepsidür”. Bunun dışında hukukun “haklar” medlulı da vardır. Mecazi anlamda ise, ahbaplık, hukuk medlulında da kullanılır. Beceri Medlulı Dostluk dönemden döneme değişmiş olduğu derunin hala doyurucu bir tanılamam konstrüksiyonlamamıştır. Kant “Dostlukçular hala hukukun tanılamamını aramaktadırlar” der. Günümüzde en çok akseptans edilen tanılamamı ise: “Makul bir zamanda sınırlı bir toplumdaki ilişkileri düzenleyen ve uyulması büyüklük zoruna (müeyyide) demetlanmış kurallar hepsidür.” Ilmî bir disiplin olarak ahbaplık, kendi zarfında baz olarak ikiye ayrılır. Genel olarak hukukun eşhas arası ilişkileri mevzu düzlük kısmına Özel Dostluk, eşhas ile büyüklük yahut devleti oluşturan kurumlar arası ilişkileri düzenleyen kısmına ise Amme Hukuku adı verilir. Bu ayırım roma hukukundan kalma bir ayrımdır (ius privatum-ius publicum). Medeni Dostluk, Tecim Hukuku ve Devletler Özel Hukuku özel hukukun, buna cevap Temel Hukuku, Ceza Hukuku ve İdare Hukuku bütün hukukunun kafalıca zir dallarıdır. Dostluk Kuralları ve Özellikleri Hukuku sair toplumu düzenleyici kurallar olan örf ve adetler, gelenekler ve dinlerden ayıran özellik büyüklük aracılığıyla güvenceye hileınmış ve cebri yaptırımlara ehil olmasıdır. Dostluk kuralları insan davranışlarını düzenler ve bulunmuş olduğu toplumun valör yargılarını taşır. Soyutluk ve genellik özelliği sebebiyle misil nitelikteki bilcümle durumlarda uygulanması esenlanır. Yapmış oldurım (Müeyyide) Dostluk düzlükında yaptırım bütün gücü ile uygulanır. Hukuka uymayı zorlama, uymayanları cezalandırma ve uyulmadığı durumlardaki zararları en aza indirmek derunin kullanılır. Dostluk düzenini esenlamayı ve korumayı yalnızçlayan yaptırımlar gene ahbaplık düzeninin öngördüğü şekilde adına getirilir. Maddi ve tinsel yaptırımlar olarak ikiye ayrılır. Maddi yaptırımlar hukuka aykırı durumlarda uygulanırken tinsel yaptırımlar bu durumları mâni olmak derunin kullanılır. Ceza hukukunda ölüm, hapishane ve dünyalık cezaları; temel hukukunda siyasetten men, vurgun yama; algı hukukunda algı ve kaçakçılık cezaları gibi ayrımlı ahbaplık dallarında ayrımlı yaptırımlar vardır. Hukukun Dayanağı Hukukun dayanağı ile dayalı çeşitli dönemlerde kuramlar üretilmiştir. Bunları sıralamamız icabında; dimaği bir irade olarak gören kuramlar, irade dışı olarak gören kuramlar ve pozitivist kuramlar. Bu kuramların kimilar felsefik bileğil ortaya konduğu devrin sorunlarını çözmek yahut politik görüşleri ahbaplık biliminde dile getirme ihtiyacından ortaya çıkmıştır. İdesi ve ideali adalet olan ahbaplık, umumi olarak şu şekilde tanılamamlanabilir: “Dostluk, adalete yönelmiş maşerî bir yaşyalnız düzenidir.” Bu tanılamamdan, hukukun üç ayrı fonksiyonu adına getirdiğini görmekteyiz. Bu fonksiyonlar düzen, kullanışlı yarar ve adalettir. Hukukun Toplumdaki Fonksiyonları 1. Düzen Fonksiyonu Hukukun bu fonksiyonu ile anlatılmak maksut, hukukun maşerî ömürı düzenleyip insanların barış ve asayiş zarfında bir arada yaşamalarını esenlamaktır. 2. Ameliye Yarar (Toplumsal İhtiyaçların Mukabillanması) Hukukun kullanışlı amacını, maşerî gerçeklik belirler. Dostluk bu fonksiyonu ile toplum zarfında canlı insanların, birbirleri ile bina etmek zorunda oldukları ilişkilerini ve biyolojik, ruh bilimsel bir varlık olarak insanın konstrüksiyonsından kaynaklanan ihtiyaçlarını hakkındalamaya çhileışır. Dostluk bu fonksiyonu ile tevellüt, muta nikâhı, ölüm vb. önemli biyolojik vakaları da çeşitli hükümlerle düzenler. Hiçbir ahbaplık düzeni ömürın baz gerçeklerini görmezden gelemez. Dostluk düzeni, insanın natürel konstrüksiyonsına ve bundan müterakki mevrut ihtiyaçlarına yarar sarhoş olmak zorundadır. Dostluk önemli ölçübile, kazançlı gerçeklere bile sınırlıdır; kazançlı gereksemelara uymalı ve onları hakkındalamalıdır. 3. Türe Dostluk bu fonksiyonu ile sınırlı bir kombinezon altına aldığı sosyal ihtiyaçları, özü salt bir muadelet düşüncesi olan adalet ölçüsüne vurarak doğru kimliğini kazanır. Hukukun idesi ve ideali adalettir. En kısa tanılamamıyla adalet, “bir muadelet düşüncesi”dir. “Türe, nesnel (objektif) ve öznel (sübjektif) sarhoş olmak üzere iki ayrımlı anlamda kullanılır. Türe haddizatında ahlâki bir kavramdır; Bu kapsamda, erdem, fazilet medlulında ferdî bir özelliği deyimler. Kişi her hin haklı olana yönelir, herkese kendine düşeni yöneltmek uğrunda daim ve bileğmeselemez bir çaba gösterir. İşte bu davranış ve çabayı gösteren adalet, özne (süje) ile dayalı oluşundan ötürü öznel (sübjektif) adalet olarak nitelenir. Bir erdem olan öznel adaletin dışında ve ondan önce nesnel (objektif) bir adalet mazmunı vardır. Nesnel adalet, kişinin bir özelliğini bileğil, kişilerin müşahhas durumlarda gerçekleştireceği ilişki biçiminin bir özelliğini deyimler. İşte ahbaplık düzlükında hukuki valör olarak kavil konusu olan adalet bile, bu nesnel anlamda adalettir. Çünkü ahbaplık, insanlar arası ilişkileri biçimlendiren, onlara görünür ve kazançlanabilir bir düzen veren, bu amaca yönelen normlar hepsidür.” Cemiyet derunindeki davranış ve ilişkilerin bileğerlendirilmelerini derunermiş kurallar bilcümleü olarak ahbaplık, bu bileğerlendirmelerde adalet ölçüsünü kullandığı ve dökmek yerinde bulunmuş olduğuna nazaran, adaletin böylecene, hukukun da bir bileğerlendirilme ölçüsü olacağı doğaldır. Dostluk normlarında adalet acaba ne ölçübile yansıtılmıştır ? Bulunan ahbaplık ne denli adaletlidir ? İşte burada kanun üstü adalet mazmunı ortaya çıkmaktadır. Bu, tüm ahbaplık sistemine ve sistemlerine egemen bulunan, nesnel ve salt bir valör niteliğindeki adalettir. Dostluk bir toplum düzenini derunerir. Hukukun varlık nedeni bile adalettir; gerek mevcut düzeni bakmak, gerekse onu bileğmeseletirmeyi meşrulaştırmak derunin her hin adalete kafavurulur. Nesnel ve kanun üstü adalet hukukta hakkındamıza müesses ahbaplık düzenlerinin asli örneği, olması gereken ahbaplık medlulında ahbaplık idesi olarak çıkar. Bu niteliği ile adalet, mevcut ahbaplık düzenlerinin namına yarar olup olmadığı açısından bir valör ve istimara ölçüsü olabilir. Gine bu özelliği ile adalet, aynı zamanda hukukun idealidir. Hukukun gerçekleştirmek amacını güttüğü şey adalettir. Birbirleri ile yararlı ve negatif hakkındalıklı ilişkilerde bulunan bu üç fonksiyon muvazene zarfında olduklarında, adil bir ahbaplık düzeninin gerçekleşmesi esenlanır. Alışılagelen olarak tüm ahbaplık normları bu üç fonksiyonu da kapsar. Sonuç olarak ahbaplık, hem adaleti gerçekleştirecek, hem maşerî yaşyalnız uyacak, hem bile bu maşerî ömürın barış zarfında sürebilmesi derunin bir düzen görünümünü esenlamaya çhileışacaktır.

afyon şirket avukatı