Kişinin yasevimliığı toplum içinde kıymeti olan , yetenek, tutum ve sair davranış biçimlerini geliştirdiği süreçlerin tüyönetmen.
Yetişek, önceden saptanmış esaslara bakarak insanların davranışlarında belirli gelişmeler esenlamaya yarayan planlı etkisinde bırakır sürecidir.
Yetişek; bireyin davranışlarındaki yaşantısı kanalıyla kasıtlı olarak ve isteyerek değalışverişme meydana getirme sürecidir.
Görüldüğü kadar eğitimin bir çok teşhismı binalabilmektedir. Ancak, günümüzde çoğunlukla yeğleme edilen teşhism:
“Kişinin davranışında, kendi yaşantısı kanalıyla ve kasıtlı olarak matlup yönde( eğitimin fakatçlarına akla yatkın ) değalışverişme meydana getirme sürecidir.” Şeklindedir.
Bu aşinalık bakarak;
· Yetişek bir süreçtir.
· Yetişek sürecinde, bireyin davranışlarının matlup yönde değalışveriştirilmesi fakatçlanmaktadır.
· Davranışlarındaki değalışverişme kasıtlı olarak gerçekleştirilmektedir.
· Yetişek sürecinde bireyin kendi yaşantıları esastır.
EĞİTİMİN SÜRECİ
Eğitimin üç çizgi öğesi vardır.
1. Amaç
2. Öğretme ve öğrenme etkinlikleri
3. Değerlendirmeler
Yetişek fakatçla adım atar, öğretme-öğrenme etkinlikleriyle devam eder ve yorum ile son bulur. Sürecin bu mantığı kamu kültürler midein tıpkıdır. Amaçların içeriği ve öğrenme midein kullanılan öğretme şekilleri kültürden kültüre bakarak değalışverişebilir, fakat sürecin doğkakımı değalışverişmez.
Yetişek kapsamı ve teşhismlanması açısından çok geniş bir kavramdır. Tarih süresince birsonsuz filozof ve eğitimci, eğitimin ne olduğuna konusunda farklı farklı teşhismlamalarda bulunmuştur. Hasetmüzde ise eğitimin onaylama edilen ölçün teşhismı şudur: Yetişek, bireyin davranışlarında kendi yaşantıları kanalıyla kasıtlı olarak istendik davranış değalışverişikliği meydana getirme sürecidir. Bu teşhismlama ekseninde eğitimin umumi hatları çizilebilir. Bu teşhismlamanın içinde eğitime konusunda bazı önemli kavramlar vardır. Özellikle “kendi yaşantıları kanalıyla”, “kasıtlı olarak”, “istendik davranış değalışverişikliği” ve “süreç” kadar kelimeler eğitimin asıl taşlarıdır.
Yetişek, âdem evladı midein hayat boyu devam eden bir süreçtir ve davranışlarda başkalık meydana getirir. Bu davranış değişiklikleri ise bireyin kendi tecrübelerine dayanır. Davranış değişiklikleri istendik yani beklentilere ve hedeflere akla yatkın olabileceği kadar istenmedik yönde de gelişebilir. Yetişek sürecinin alışverişletilmesi ise kasıtlı yani programlı ve programlı olabileceği kadar gelişigüzel de olabilir. Kasıtlı olarak meydana getirilen eğitime formal terbiye, gelişigüzel meydana getirilen eğitime ise informal terbiye denir. Henüz açıklayıcı bir örnek verirsek ekol, dershane, terbiye merkezleri kadar mekânlarda maruz terbiye formal; bireyin kendi çevresinden edindiği ve planlı programlı olmayan terbiye ise informal eğitidir. Yani terbiye yalnızca okullardaki öğrenmelerle sınırlı değildir.
Yetişek Türleri
Yetişek türlerine bakarak sınıflandırıldığında formal ve informal terbiye sürdürmek üzere iki tür ortaya çıkar. Formal terbiye okullarda ya da kurumlarda belirli bir tasar ve program çerçevesinde gerçekleştirilir ve bu terbiye tipinin belirli bir amacı vardır. Bu düzende terbiye süreci idari bir ekip ve eğitmenler tarafından planlanır. İnformal terbiye ise otomatik gelişen ölçüsüz ve programsız meydana getirilen eğitimdir ki birey bu eğitimi toplumsal çevresinden gizil olarak edilir.
Yetişek Sistemi
Yetişek, bir model olarak ele aldatmaındığında ise terbiye sisteminin üç çizgi ögesi bulunmaktadır: Bunlar kaynaklar, süreçler ve çıktılardır. Kök; eğitimin beslendiği öğretmen, öğrenci, çatı, donanım, maliyet, personel kadar fiziksel unsurlardır. Müddetç; ekol içinde gerçekleştirilen dersler, öğrenme yaşantıları ve ders aktiviteleridir. Çıktılar ise bireyde uzmanlık, yeterlilik, mezuniyet, test neticeları kadar matlup davranış değalışverişiklikleridir.